Tarihi Kilim Dokumacılığı Yeniden Gündemde

Unutulmaya yüz tutmuş el sanatı “Barak Kilimi” dokumacılığı, Antalya’nın Kaş ilçesinde yaşatılmaya çalışılıyor. Bu çerçevede kilimin, Boğazcık Mahallesi’nde üretimine başlandı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayesinde Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) tarafından yürütülen Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) çerçevesinde ilçede desteklenmeye hak kazanan “Yöresel Ürünler Turizmle Buluşuyor” projesi, Kaş Belediye Başkanlığı sahipliğinde İlçe Kaymakamlığı, Halk Eğitimi Merkezi ve Antalya Orman Dışı Hizmetler Şube Müdürlüğü işbirliğinde planlandı.

Barak Kilimi, söz konusu proje çerçevesinde Boğazcık Mahallesi’nde Kaş Belediyesince sosyal yaşam alanına dönüştürülen eski okul binasında hayat buluyor. Kaş Belediye Başkanı Mutlu Ulutaş, Boğazcık’a gelerek, kilimle ilgili çalışmaları inceledi.

“Barak Kilimini geleceğe taşıyacağız”

Başkan Mutlu Ulutaş, burada yaptığı açıklamada, geçmişi yansıtan Barak Kiliminin geleceğe taşınmasının çok önemli olduğunu söyledi. Kadınların dokuma tezgâhlarında el emeği, göz nuru çalışmalar yaptığını aktaran Başkan Ulutaş, “Bu, ilçemize zenginlik kazandıracak, hem buradaki kadınlar iş sahibi olacak hem de bu kültürümüzü, zenginliğimizi devam ettirmiş, yaşatmış olacağız” dedi.

Başkan Ulutaş, Barak Kilimi ile ilgili BAKA’ya başvurduklarını ve projenin kabul gördüğünü hatırlatarak, akabinde Kaş Belediyesinin ev sahipliğinde süreci bugünlere kadar getirdiklerini belirtti. Proje çerçevesinde Kaş ilçe merkezinde ve Kalkan Mahallesi’nde teşhir alanı kurulacağına, ürünlerin sergileneceğine işaret eden Başkan Ulutaş, “Barak Kilimini geleceğe taşıyacağız, köyümüze de bir gelir, istihdam sağlanmış olacak” diye konuştu.

Mahalle sakinlerinden Fatma Çalışkan ise dokuma yapmayı atalarından öğrendiğini, Barak Kilimini belediyenin açtığı atölyede yeniden yaşatmak, canlandırmak için çalışmaya başladıklarını ifade etti. Eskiden Barak Kiliminin dokunup satılmasıyla ev ekonomisine katkı sağlandığına dikkati çeken Çalışkan, bu el sanatının unutulmamasını, gelecek nesillere miras kalmasını istediğini dile getirdi.

Yapağıdan dokuma tezgâhına

Koyundan kırkılan yün (yapağı) yıkanarak, güneşte kurutuluyor. Ayrıştırılan bu yün, kirmende (pamuk eğirmeye yarayan, tahtadan yapılmış bir tür iğ) eğrilerek, iplik haline getiriliyor. Elde edilen ip yumakları, doğal şartlarda kazanlarda ısıtılan suya katılan boyalarla boyanıyor. Boyama işlemi sırasında doğal bitkiler (çörtük, nar kabuğu, soğan kabuğu, indigo, kök, cehri, ceviz, muhabbet çiçeği) kullanılıyor, Renklendirilen iplikler dokuma tezgâhlarına aktarılarak, yöre kadınları tarafından bin bir emekle ilmek ilmek dokunuyor ve Barak Kilimine dönüştürülüyor.

Ekseriyatla iki yüzü de kullanılan, kendine has renk ve desenlere sahip Barak Kiliminin, Türkmen, Biçkili, Aykırı Biçkili, Çengelli, Yelekli, Ürkütme Yelekli, Koca Yanışlı olmak üzere yedi çeşidi bulunuyor.